مقایسه تطبیقی مبانی توسعه (اقتصادی) در دولت یازدهم و نسبت آن با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

توسعه در لغت به‌معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته‌ترشدن، قدرتمندترشدن و حتی بزرگترشدن است.  به‌طور کلی توسعه جریانی است که در خود تجدید سازمان و سمت‌گیری متفاوت کل نظام اقتصادی ـ اجتماعی را به‌همراه دارد. توسعه علاوه بر اینکه بهبود میزان تولید و درآمد را دربردارد، شامل دگرگونیهای اساسی در ساختهای نهادی، اجتماعی ـ اداری و همچنین ایستارها و دیدگاه‌های عمومی مردم است. مفهوم توسعه تاریخ تحولات متفاوتی را در جوامع گوناگون داشته است؛ اما عمده نظریات کاربردی توسعه محصول پس از جنگ جهانی دوم است و بسیاری از تجویزها در این دوره به‌عنوان رویکرد توسعه در کشورهای مختلف به‌عنوان مسیر و برنامه توسعه برگزیده شد. ایران معاصر هم از تحولات نظری و کاربردی مفاهیم توسعه به‌دور نبوده است و در دوره­های مختلف تاریخی، همچون دوره پیش از انقلاب و پس از آن کم و بیش از تحولات جهانی مفهوم توسعه تأثیر پذیرفته است. پس از انقلاب نیز دولتهای مختلف هر کدام بنا به مشی سیاسی خود، رویکردهای متفاوتی را در حوزه توسعه دنبال کردند. در کنار الگوهای توسعه غیر بومی، درطول دهه اخیر، الگوهای توسعه بومی (الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت و اقتصاد مقاومتی) به‌عنوان جایگزین توسعه نیز شکل گرفته‌اند که در صورت تئوریزه‌شدن و انسجام نظری می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل در این حوزه باشد. هدف اصلی پژوهش این است که ابتدا ضمن بررسی مبانی نظری دولت یازدهم و سیاستهای آن در موضوعات مختلف، ارتباط و نسبت این سیاستها و مبانی را با الگوهای توسعه بومی در چارچوب شاخصهای مختلف ارزیابی کنیم. روش پژوهش پیش­رو، نیز توصیفی ـ تحلیلی در چارچوب الگوی مداخله اسنادی و کتابخانه­ای است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که گفتمان توسعه در دولت یازدهم در طیفی از عدم نسبت تا نسبت نزدیک و نسبی در ارتباط با الگوی اسلامی ـ ایرانی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Comparison of the Basics of Development (Economic) in the Eleventh Government and Its Relation to the Islamic-Iranian Pattern of Progress

نویسندگان [English]

  • saeed mohammadi 1
  • majid bazrafkan 2
1 Ph.D. student of Political Science University of Tehran
2 Member of the faculty of Imam Hossein University
چکیده [English]

Development in the word means gradual growth in order to become more advanced, more powerful and even larger. Generally speaking, the development of a flow that involves itself in the renewal and diversion of the entire economic-social system. Development, in addition to improving production and income, includes major changes in institutional, social and administrative structures as well as public perspectives and perspectives. The concept of the development of history has had different developments in different societies, but most of the applied theories of product development after the Second World War, and many prescriptions in this period were selected as a development approach in different countries as a route and development plan. Contemporary Iran has not been distorted by theoretical and practical developments of developmental concepts, and has been influenced by the various concepts of development in various historical periods, such as the pre-revolutionary period and then thereafter. After the revolution, various governments pursued different approaches in the field of development, according to their own policy. In addition to non-native developmental patterns, over the past decade, native development patterns (Islamic-Iranian Patterns of Progress and Resistance Economics) have been developed as alternatives to development, which, if theorizing and theoretical coherence, can solve many problems. Be in this area. In this research, first, we first examine the theoretical foundations of the eleventh government and its policies on various issues, to assess the relationship and relation of these policies and foundations with indigenous developmental patterns within the framework of different indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "The eleventh government"
  • "Development Basics"Islamic Pattern of Iran Progress"
  • "Economic Strength"
  • "Extrovert Economics"
امرائی، حسن (1388)، مهندسی سیاست، تهران: شوکا.
پیروزمند، ‌علیرضا (1376)، رابطه منطقی دین و علوم کاربردی، انتشارات امیرکبیر.
حسینی، منیرالدین (1380)،‌ یادی از استاد، دفتر فرهنگستان علوم اسلامی، قم: انتشارات فجر ولایت.
الدیلمی، الحسن بن ابی الحسن (1384)، ارشاد القلوب، ج 1، چاپخانه شریعت.
عظیمی، حسین، پیشنهاد خطوط اساسی الگویی برای برنامه­ریزی در ایران براساس اصول قانون اساسی ج.ا.ا. ایران امروز در آیینه مباحث توسعه، نشر فرهنگ اسلامی.
علی احمدی، علیرضا (1390)، پیش طرح الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، نشر تولید دانش.
کاظمی، سید علی­اصغر (1377)، بحران جامعه مدرن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلام.
مرعشی، سید جعفر (1377)، توسعه اجتماعی (درآمدی بر مدیریت توسعه اجتماعی)، سازمان مدیریت صنعتی.
مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، سی­دی حدیث ولایت، مؤسسه حفظ و نشر آثار حضرت آیت­الله خامنه­ای.
نجفی علمی، کاظم (1383)، تعیین چگونگی اجرای سیاستهای کلی براساس اصول و مبانی سیاستهای فرهنگی کشور، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیسیون فرهنگی.
ندایی، هاشم (1387)، توسعه اسلامی، مؤلفه­ها و شاخصهای آن، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، کارگروه مدیریت کلان دستگاه­های فرهنگی.
احتشامی، انوشیروان (1378)، سیاست خارجی ایران در دوره سازندگی، ترجمه زهره پوستین­چی، ابراهیم متقی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
ایزدی، جهانبخش (1389)، دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار، تهران.
ازکیا، مصطفی (1387)، مقدمه­ای بر جامعه­شناسی توسعه روستایی، تهران: انتشارات اطلاعات.
قوی، مهدی (1379)، اقتصادسیاسیبین­الملل، تهران: پژوهشکده امور اقتصادی.
لارسون، توماس و دیوید، اسکیدمور (1376)، اقتصاد سیاسی بین­المللی؛ تلاش برای کسب قدرت و ثروت، ترجمه احمد ساعی و مهدی تقوی، تهران: نشر قومس.
گرجی، ابراهیم (1376)، ارزیابی مهمترین مکاتب اقتصاد کلان، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران.
شیرزادی، رضا (1391)، نوسازی،توسعهوجهانیشدن، تهران: انتشارات آگه.
کینلزبری، دامین و دیگران (1391)، مسائلاساسیتوسعه،ترجمهرضاشیرزادی، کرج: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی کرج.
هینز، جفری (1390)، مطالعاتتوسعه، ترجمه رضا شیرزادی، تهران: انتشارات آگه.
موسوی، ثمرین (1391)، سید سعید، درباره نئولیبرالیسم، کتاب ماه علوم اجتماعی.
ساعی، احمد (1388)، توسعهدرمکاتبمتعارض، تهران: نشر قومس، چ سوم.
چیلکوت، رونالد (1378)، نظریه­هایسیاستمقایسه­ای،ترجمهوحیدبزرگیوعلیرضاطیب، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
ترجمه، عباس (1368)، تحولات سیاسی در جمهوری خلق چین، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی؛ وزیری هدایت.
طاهرزاده، عنایت­الله (1384)، مجموعه گزارش کشوری انرژی چین، تهران: مؤسسه بین­المللی انرژی، تهران.
نیلی، مسعود (1387)، دولت و رشد اقتصادی در ایران، تهران: نشر نی.
سریع­القلم، محمود (1382)، عقلانیت و آینده توسعه یافتگی ایران، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
حاجی یوسفی، امیر (1380)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه­ای، تهران: مرکز چاپ و نشر، وزارت امور خارجه.
رمضانی، روح­الله (1395)، چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی، چ دوم.
سریع­القلم، محمود (1379)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
مقالات و نشریات
طباطبایی، سید محمدحسین (1374)، مجله اندیشه حوزه، ش 57، دانشگاه علوم رضوی.
اکوانی، حمدالله و موسوی، سیدولی (1392)، توسعه خودسازمانیابی؛ گذار از نظریات نوسازی و وابستگی به نظریات خودسازماندهی و آشوب، تهران: فصلنامه مطالعات روابط بین­الملل، دوره ششم.
ازغندی، علیرضا (1378)، تنش­زدایی در سیاست خارجی ایران؛ مورد جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، س سیزدهم، ش 37.
ابلاغیه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری (1392).
موثقی، احمد (1383)، توسعه؛ سیر مفهومی و نظری، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 63.
محمدی، غلامحسن (1393)، بررسی تطبیقی لیبرالیسم و نئولیبرالیسم؛ مارکسیسم و نئومارکسیسم، فصلنامه راهبرد، س بیست­و­سوم، ش 72.
فریدون، جفری و دیوید، لیک (1381)، سیاست بین­الملل و اقتصاد بین­الملل، ترجمه داوود رضایی اسکندری، اقتصاد سیاسی، ش 2.
پیت، ریچارد و ویک، الین (1389)، نظریه­های توسعه، ترجمه شالی، رضا صفری، سیدازکیا، مصطفی، نشریه لویه، چ دوم.
پوشا، جهانگیر (1383)، پیشرفتهای نظامی و اقتصادی چین؛ تهدید یا بازدارندگی، روزنامه جام­جم.
نیلی، مسعود (1384)، حسن درگاهی: مجله برنامه و بودجه، ش 24: 35.
سریع­القلم، محمود (1384)، جهانی شدن، حاکمیت ملی و جمهوری اسلامی، فصلنامه راهبرد، ش 36.
سریع­القلم، محمود (1390)، مفهوم قدرت و عملکرد سیاست خارجی: مقایسه چین و ایران... فصلنامه روابط خارجی، س سوم، ش 1.
روحانی، حسن (1394)، پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، مشروح سخنان گوناگون رئیس­جمهور.
جعفری، جانباز (1393)، وجوه گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و دیپلماسی نوین هسته­ای، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، تهران: ش 4.
دهقانی فیروزآبادی، محمدحسین (1392)، توازن و واقعیت، مهرنامه، س چهارم، ش 32.
دهقانی فیروزآبادی، محمدحسین (1393)، گفتمان عدالت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه معرفت سیاسی، ش 9.
دهقانی فیروزآبادی، محمدحسین و عطایی (1393)، گفتمان هسته­ای دولت یازدهم، فصلنامه مطالعات راهبردی، س هفدهم، ش 12.
خاتمی، سیدمحمد (1383)، سیاست تنش­زدایی هزینه اداره کشور را به حداقل می­رساند، روزنامه اطلاعات.
خاتمی، سیدمحمد (1393)، ما خواهان هویت دینی بر پایه پیشرفت و استقلال و آزادی هستیم، خبرگزاری ایسنا.
روحانی، حسن (1393)، با تقابل نمی­شود در دنیا موفق بود، سایت اعتدال.
سیاست خارجی و گفتمان اعتدال دولت تدبیر و امید (1393)، سایت امید هسته­ای، خبرگزاری دانشجو