سیاست هویتی مقام معظم رهبری(مدظله) بر حسب تجربه جنگ تحمیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

هویت به‌مثابه پدیده­ای سیال و تعین‌پذیر، همواره از برخوردهای اجتماعی، فرهنگی و تمدنی در معرض تغییر و تحول تأثیرپذیر است. در این رابطه، یکی از تأثیرگذارترین برخوردهای اجتماعی جنگ است که با برانگیختگی مای ملی، هویت را در سطوح مختلف خود دستخوش واسازی و تحول می­کند. در این مورد می­توان به جنگ تحمیلی و آثار هویتی آن در تثبیت مؤلفه­های دینی و تقویت عناصر ملی هویت انسان ایرانی بویژه جوانان اشاره کرد؛ اما در وضعیت حاضر و در سطحی بالاتر، رویارویی تمدنی ایران اسلامی با غرب تجددی، انسان ایرانی خاصه جوانان را در معرض تشتت و پراکندگی منابع هویتی قرار داده است. در پاسخ به این مسئله، کارگزاران نظام و در رأس آنها، مقام معظم رهبری (مدظله) کوشش دارند با تکیه بر منابع هویتی دفاع مقدس الگو و مؤلفه­های هویتی مناسب نسل جوان را برساخت نمایند. پیرو دغدغه فوق، هدف اصلی این نوشتار نیز این است که با استفاده از نظریه مبنایی، مؤلفه­های هویت جوانان از دید ایشان بر حسب تجربه دفاع مقدس شناسایی و الگوی هویتی مطمح نظر ایشان با روش تحلیلی و بررسی سخنرانیها و آثار مکتوب معظم‌له معرفی و تبیین گردد. در ادامه یافته­های پژوهش نشان داد که بر حسب تحلیل صورت‌گرفته مقولات معنویت‌گرایی، تکلیف‌گرایی، شهادت­طلبی، بیگانه­ستیزی، موقعیت­شناسی، ولایت‌مداری، از بیانات رهبری با موضوع جنگ استخراج شده است و مؤلفه­های فوق در قالب مقومات، استلزامات و اهداف هویتی قابل توزیع هستند؛ با این توضیح که در الگوی هویتی مقام معظم رهبری ایمان و معنویت به‌مثابه مقومات هویت جوان ایرانی معرفی شده است. جوانی که هدفش پیشرفت است و برای رسیدن به آن باید موقعیت­شناس، وظیفه­شناس، دشمن­شناس و روحیه انقلابی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Identity Policy of the Supreme Leader in Terms of the Imposed War Experience

نویسندگان [English]

  • Mohsen Kermani 1
  • Mahdi Siavashi 2
1 PhD in sociology at Allameh Tabatabaei University.
2 Assistant professor at the Faculty of Sociology, Imam Hussein Comprehensive University, Tehran, Iran
چکیده [English]

As a dynamic and determinable phenomenon, identity always changes by social, cultural and civilizational encounters. One of the most influencing social incident in this regard is war, which is able to transform and diversify identity at various levels. The imposed war and its identity effects can be referred to as the promoter of the religious constituents and strengthening the national elements of Iranian identity, especially the youth. However, The Iranian human identity, especially regarding the youth, is in danger of disturbance and dispersion with regard to sources of identity in the current situation of the serious clashes between the Islamic Iranian civilization and that of the modern West. In response, the agents of the Iranian government, especially the Supreme Leader of the Islamic Revolution, are trying to introduce a proper model and identity for the young generation by relying on the identity sources of the Holy Defense. Accordingly, the main purpose of this study is to make use of the basic theory to identify the constituents of youth identity from the Supreme Leader’s point of view on the basis of the experience of the Holy Defense, and introduce his favorable identity model through analytical method by reviewing the lectures and written messages of His Holiness. The findings revealed that the constituents of spiritualism, task-orientation, martyrdom, fighting aliens, awareness of the situation, and devotion to Velayat, can be derived from the statements of the leader on the subject of war. The aforementioned components can be categorized as the establishers, requirements, and goals of identity of the Iranian youth. According to this, Iranian youth is supposed to be aware of the situation, his responsibilities, and the enemy with revolutionary spirit.

کلیدواژه‌ها [English]

  • identity
  • the Holy Defense
  • the Supreme Leader
  • the youth
اکبری، محمدعلی (1383)، تبارشناسی هویت جدید ایرانی (عصر قاجار و پهلوی اول)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بیل، جیمز (1367)، جنگ، انقلاب و روحیه، قدرت ایران در جنگ خلیج فارس، مجموعه مقالات بازشناسی جنبه­های تجاوز و دفاع، ج 2، تهران: دبیرخانه کنفرانس بین­المللی تجاوز و دفاع.
تاجیک، محمدرضا (1383)، روابط غیریت و هویت در میان ایرانیان، تهران: فرهنگ گفتمان.
درزی­کلایی، محمدرضا؛ آقاحسینی، علی­رضا (1391)، جنگ تحمیلی و شکل­گیری هویت جدید معنوی، فصلنامه مطالعات ملی، ش 51.
رودگر، محمدجواد (1395)، کارکردهای معنویت در عرصه‌های اجتماعی از دیدگاه مقام معظم رهبری، فصلنامه مطالعات معنوی، ش 10: 59 ـ 86.
ساعی، احمد (1385)، مقدمه­ای بر نظریه و نقد پسا استعماری، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 73.
سعید، ادوارد (1383)، شرق­شناسی، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ چهارم.
سعید، بابی (1379)، هراس بنیادین؛ اروپامداری و ظهوراسلامگرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سفیری، خدیجه (1387)، روش تحقیق کیفی، تهران: انتشارات پویش.
فوزی، یحیی (1384)، امام خمینی و هویت ملی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
قاضی میرسعید، سیدعلیرضا (1395)، مفهوم توسعه و پیشرفت در اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله)، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، س 24، ش 3.
کلهر، رضا (1390)، نقش­آفرینی بسیج در الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، س چهاردهم، ش 53.
معینی علمداری، جهانگیر (1383)، هویت، تاریخ و روایت در ایران، مجموعه مقالات، مؤسسه تحقیقات و علوم انسانی.