تحلیل محتوای برجستگی منابع قدرت نرم در سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران

قربی, سیدمحمدجواد

تحلیل محتوای برجستگی منابع قدرت نرم در سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سیدمحمدجواد قربی

عضو هیئت علمی، گروه اندیشه سیاسی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی

چکیده

یکی از منابع اصلی شناخت منابع قدرت نرم کشورها، اسناد فرادستی نظام سیاسی است که با بررسی و مداقه در آنها می‌توان رویکرد منابع قدرت را تبیین کرد. این مقاله می‌کوشد تا به بررسی منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در اسناد فرادستی و به‌صورت موردی سند چشم‌انداز بیست‌ساله بپردازد. این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی و تحلیل محتوای کمی سعی می‌کند به این سؤال پاسخ دهد که بیشترین برجستگی‌های منابع قدرت نرم در سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران کدامند و شامل چه مؤلفه‌هایی است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که منابع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی برای تولید قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در افق ترسیم‌شده وجود دارد و در این میان، منابع فرهنگی با دارابودن 77/38 فراوانی، بیشترین برجستگی را در میان دیگر منابع قدرت نرم در سند چشم‌انداز دارد که در میان مؤلفه‌های فرهنگی، معنویت و ارزشهای دینی بیشترین رابطه را با قدرت نرم جامعه ایرانی در افق 1404 دارد. بعد از منابع فرهنگی، منابع سیاسی با 53/26، منابع اقتصادی با 44/22 و منابع علمی با 24/12 درصد فراوانی در مرتبه‌های بعدی قرار دارد. در میان منابع قدرت نرم سند چشم‌انداز، معنویت (34/54)، تولید ملی (56/19)، پایبندی به نظام سیاسی (21/15) و دانش و فناوری (86/10) بیشترین فراوانی را در میان منابع قدرت نرم دارد که می‌تواند قدرت نرم جامعه ایرانی در افق 1404 را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Content Analysis of the Eminence of Soft Power Sources in the the Islamic Republic of Iran’s 20-Year Vision Document

نویسنده [English]

seyyed mohammad javad ghorbi

Faculty member, Political Thought Group, Islamic Revolution Documentation Center

چکیده [English]

An important source of perceiving soft power sources of the countries involves the upstream documents of the political system a precise review of which can effective in explaining the sources of soft power. This research is intended to investigate the sources of soft power of the Islamic Republic of Iran in the upstream documents, specially the 20-year vision document. Employing descriptive method and quantitative content analysis, this study aims at finding out the most prominent sources of soft power in the 20-year vision document of the Islamic Republic of Iran, and the components it contains. The findings of the research illustrates that the political, economic, cultural and scientific resources for the production of soft power of the Islamic Republic of Iran are present in the document to achieve the planned vision. The cultural components, containing 38.77 percent frequency stands out as the most prominent component among which spirituality and religious values are most highly related to soft power of Iranian society on the horizon of 1404. Political resources with a frequency of 26.53 percent, economic resources with 22.44 and scientific resources with 12.24% frequency percentage are occupy the next ranks. Among soft power sources of the vision document, spirituality (54.34), national production (19.56), adherence to the political system (15.21) and knowledge and technology (10.86) gained the highest frequency. They can increase the soft power of Iranian society on the horizon of 1404.

کلیدواژه‌ها [English]

Soft power
20-year vision document
Islamic Republic of Iran
prominence
sources of power

مراجع

افتخاری، اصغر (1389). قدرت نرم حکومت اسلامی؛ منابع و کاربرد (با تأکید بر دیدگاه امام خمینی)، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم.

افتخاری، اصغر و دیگران (1387)، قدرت نرم و سرمایه اجتماعی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

افتخاری، اصغر و شعبانی، ناصر (1389)، قدرت نرم و نبرد نامتقارن، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم.

افتخاری، اصغر و محمد جانی پور (1392)، منابع قدرت نرم انقلاب اسلامی، مطالعه موردی: تحلیل وصیت‌نامه شهدای دانشگاه امام صادق(ع)، پژوهشنامه انقلاب اسلامی. س3، ش9: 46-23.

امامی زواره، سیدعلی و دیگران (1394)، منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر آیات قرآن، پژوهشهای انقلاب اسلامی، دوره چهارم، ش14: 137-109.

امرسون، ام. نیو و دیگران (1381)، موازنه قدرت. ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

ایمان، محمد‌تقی و نوشادی، محمودرضا (1390)، تحلیل محتوای کیفی، فصلنامه عیار پژوهش در علوم انسانی، س3، ش6: 44-15.

بلیک، ژانت و گلشن‌پژوه، محمودرضا (1389)، قدرت نرم، تهدید نرم؛ پیشنهادی در راستای سیاست سازی، فصلنامه راهبرد. س 19، ش 55: 137-122.

بنده قرائی، احمد فدوی و گرامیان، سعیده السادات (1390)، تحول ماهیت قدرت نرم در دوره پسامدرن، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال اول، پیش‌شماره 3: 104-77.

بیگدلو، مهدی (1391)، نقش قدرت نرم ج. ا. ایران در مقابله با جنگ نرم با تأکید بر دانشکده‌های علو سیاسی، علوم اجتماعی و مدیریت دانشگاه تهران، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. سال 9،ش 31: 149-125.

پوراحمدی، حسین (1389)، قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم: بوستان کتاب.

پیشگاهی فرد، زهرا و دیگران (1390)، جایگاه قدرت نرم در قدرت ملی با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد. س 20، ش 61: 211-191.

جعفری، علی اکبر و قربی، سید محمدجواد (1395)، مؤلفه‌های منابع سیاسی قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران در افق سند چشم‌انداز 1404، فصلنامه سیاست اسلامی، دوره 4، ش 9: 94-75.

جعفری، علی اکبر و قربی، سید محمدجواد (1397)، منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه کمی سیاستهای کلی علم و فناوری، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، دوره هشتم، ش27: 175-151.

چگنی‌زاده، غلامعلی و سیفی، یوسف (1391)، ظرفیت انگاره بین‌المللی در تولید قدرت نرم، فصلنامه روابط خارجی. س14، ش 3: 242-203.

دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1390)، فناوریهای قدرت در جنگ نرم، فصلنامه مطالعات راهبردی، س 14، ش 1 (پیاپی51): 30-5.

رضوانی، روح الله (1389)، تحلیل محتوا، فصلنامه پژوهش، س2، ش3: 156-137.

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (1382)، سند چشم‌انداز در افق 1404، ابلاغیات مقام معظم رهبری، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی

عیوضی، محمدرحیم و امامی، اعظم (1390)، فرایند تولید قدرت نرم با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره)، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، س 1، پیش‌شماره 3: 135-105.

قربی، سید محمدجواد (1392)، واکاوی مختصات قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در سند چشم‌انداز1404، فصلنامه عملیات روانی، س 10، ش37: 70-49.

قربی، سید محمدجواد (1394)، مداقه‌ای در منابع، ابزار، ابعاد و تهدیدات قدرت نرم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سیاست دفاعی. س23، ش90: 9-56.

قربی، سید محمدجواد و جعفری، علی‌اکبر (1395)، منابع قدرت نرم در سیاستهای کلی نظام؛ موردکاوی سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، راهبرد اجتماعی فرهنگی، س 5، ش19: 44-7.

قصری، محمد و دوستدار، رضا (1388)، جایگاه امنیت انسانی در سند چشم‌انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، س 11، ش3: 66-107.

لنون، الکساندر تی. جی (1389)، کاربرد قدرت نرم. ترجمه سید محسن روحانی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم.

مهدوی، اصغرآقا و نادری باب اناری، مهدی (1390)، کاربرد قدرت نرم از ناحیه استکبار؛ رویکردی قرآنی، فصلنامه دانش سیاسی، س 7، ش2: 204-167.

موسوی، سیدصدرالدین و قربی، سید محمدجواد (1392)، الهامبخشی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در سند چشم‌انداز 1404، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، س 3، ش9: 133-113.

موسوی‌نسب کرمانى، سید محمدرضا (1384)، آشنایى با روش تحلیل محتوا، فصلنامه عیار پژوهش، پیش‌شماره2: 92-79.

میلر، پیتر (1382)، سوژه، استیلا و قدرت، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.

نای، جوزف (1387)، قدرت در عصر اطلاعات؛ از واقع‌گرایی تا جهانی‌شدن. ترجمه سعید میرترابی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

هرسیج، حسین و تویسرکانی، مجتبی (1389)، تأثیر مؤلفه‌های هویت‌ساز ایرانی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، ش 9: 180-151.

هرسیج، حسین و دیگران (1391)، تأثیر جنبشهای اسلامی ـ مردمی سال 2011 بر منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و امریکا در خاورمیانه، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س9، ش30: 96-79.

هرسیج، حسین و مولایی، اعظم (1387)، قدرت نرم‌افزاری ایران در دوران ریاست جمهوری خاتمی، فصلنامه سیاست، دوره 38، ش4: 319-299.

هزارجریبی، جعفر و امین صارمی، نوذر (1389)، جنبش‌های اجتماعی به‌مثابه قدرت نرم، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، س 5، ش3: 503-486.

Cooper, R(2004): “Hard Power, Soft Power and the Goals of Diplomacy”, In American Power in the 21^st Century, By Held and et.al. Cambridge, Polity Press.

Nye, Joseph(2002): “Limits of American Power”, Political Science Quarterly, Vol.117, No4.

Layne, Christopher(2010): “The Unbearable Lightness of Soft power”, In Soft Power and US Foreign Policy, by I. Parmer and M. Cox, New york, Routledge.