چگونگی شکل‌گیری و ممکن شدن داعش و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

محمدی, سعید; نوروزی, مجتبی

چگونگی شکل‌گیری و ممکن شدن داعش و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² استادیاردانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

گروه‌های تروریستی از جمله اشکال و گروه‌های غیردولتی است که محصول عصر پسامدرن روابط بینالملل است که بنابر دلایلی همچون: خلأ فکری و معنوی عصر پسامدرن، بحران هویت، آنارشی بودن سیستم و نظام جهانی، بحران نسبیت و معرفت، سرخوردگیهای ناشی از عصر مدرن و عواملی از این قبیل به وجود آمدهاند. داعش از جمله مهمترین این گروه‌های تروریستی است که محصول قرن بیست و یکم است و مجموعه عوامل فوق در ایجاد و شکل‌گیری این گروه تروریستی دخیل هستند. داعش که در محدوده پر از تناقض و مسئله خاورمیانه به وجود آمده و ادعای حکومت و حکمرانی به طرق سلف را دارد، به طور مستقیم و غیرمستقیم امنیت کشورهای این منطقه را تهدید میکند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای بزرگ منطقه، چه از جهت فکری و ایدئولوژیک و چه از جهت تعریف منافع، بیشترین تضاد را با این گروه تروریستی دارد. از اینرو، حضور و وجود داعش در منطقه میتواند تأثیرات مختلفی بر تعریف امنیت از سوی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. حال سؤال اصلی مقاله را میتوان به این شکل مطرح نمود که روندهای شکلگیری داعش به عنوان یک گروه تروریستی چگونه بوده است و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به چه صورت قابل تبیین است؟ از این جهت در مقاله پیشرو با اتّکا به روش تحلیلی و اسنادی-کتابخانهای، به چگونگی شکلگیری این گروه و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

How Was the Formation of Daesh Made Possible, and How Did It Affect the National Security of the Islamic Republic of Iran?

نویسندگان [English]

saeed mohammadi ¹
mojtaba norouzi ²

¹ Corresponding Author: PhD Student, University of Tehran, Tehran, Iran

² Assistant Professor Shahrekord University, Shahrekord, Iran

چکیده [English]

Terrorist groups are types of non-governmental entities which are the product of the postmodern era of international relations. They have been formed in the postmodern era due to factors such as thoughtlessness and non-spirituality of this era, identity crisis, the anarchist nature of the world system, crisis in knowledge and relativity, humiliation caused by postmodernism and the like. The product of the 21st century, ISIS is one of the most significant terrorist groups created by all of the above factors. Developed in a region full of contradictions and problems of the Middle East, Daesh claims to rule and govern according to its predecessors, and threatens the security of the countries in the region directly and indirectly. The Islamic Republic of Iran, as one of the major countries in the region, faces the greatest conflict with this terrorist group, intellectually, ideologically and in terms of defining its interests. Hence, the emergence and processes of the formation of ISIS in the region and its effects on the definition of security by the Islamic Republic of Iran, can be regarded as the main question involved in this research. Therefore, resorting to analytical and documentary-library methods, this research is intended to discuss how this group was formed and how it affected the security of the Islamic Republic of Iran

کلیدواژه‌ها [English]

Security
the Islamic Republic
ISIS
feasibility
discourse practice
non-discourse practice

مراجع

ابراهیمنژاد، محمد (1393). «داعش: دولت اسلامی عراق و شام». قم: انتشارات دارالأعلام لمدرسه اهل بیت.
برجعلیزاده، فائزه. «بررسی نحوهی شکلگیری و علل تهاجم داعش». برگرفته از وبسایت: http://www.bubasij.ir/analysis-of-student
البکری، عبدالرحمن (2015). «داعش و مستقبل العالم». المان: دار الغرباء.
پورسعید، فرزاد (1385). «تروریسم نوین و منافع جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه مطالعات راهبردی. شماره 34.
جعفری ولدانی، اصغر (1384). «مواضع و عملکرد کشورهای عربی نسبت به تحولات عراق». تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه.
حیدری، ایوب (1393). «فرهنگ و گسترش تروریسم و افراطی‌گری در خاورمیانه و شمال آفریقا». فصلنامه سیاست. سال اول. شماره چهارم. زمستان 93.
سردارنیا، خلیل (1391). «عراق، استمرار خشونت و رؤیای دموکراسی: یک تحلیل چند سطحی». فصلنامه راهبرد. شماره 63. تابستان 92.
سعادتی، قادر (1393). «نگاه داعش به مهدویت». فصلنامه سراج منیر. سال چهارم. شماره 16.
عطوان، عبدالباری (2015). «الدوله الاسلامیه: الجذور.. التوحش.. المستقبل». بیروت: دارالساقی.
غلیون، برهان (2008). «حیث تنحسر الثقافه یتفجر العنف»، مجله قضایا إسلامیه معاصره». شماره 37 و 38. بغداد: مرکز دراسات فلسفه الدین.
فیرحی، داود (1391). «فقه و سیاست در ایران معاصر، اندیشه مشروطهخواهی». تهران: نشر نی.
نافع، بشیر موسی (2014). «الظاهره السلفیه: التعددیه التنظیمیه و السیاسات». بیروت: الدار العربیه للعلوم.
نظری، علی اشرف و السمیری، عبدالعظیم (1393). «بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام (داعش): فهم زمینه‌های فکری و سیاسی – اجتماعی». فصلنامه علوم سیاسی. سال هفدهم. شماره 68. زمستان 93.
الهاشمی، محمدصادق (1385). «اشغال عراق توسط امریکا: پیامدها و نتایج طرح خاورمیانه بزرگ». برگردان (ترجمه): محمدرضا بلوردی. تهران: مؤسسه اندیشهسازان نور.
الهاشمی، هشام (2015). «عالم داعش». لندن: دارالحکمه.
هوشی سادات، سید محمد (1393). «داعش؛ میراث سیاسی غربی – عربی». تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
Afrasiabi, K (2014), The New Iraq Crisis: Irans Options, Iran Review.
Brinkerhoff, D & Johnson, Rw (2009), Decentralized Local Governmence in fragile states: Iraq, International Review of Administrative Sciencos.
Conteh-Morgan, Earl (2004), Collective Political Violence: An Introduction to the Theories and Cases of Violent Conflicts, London: Routledge.
Katona, Peter (2007), ‘The historical impact of terrorism, epidemics and weapons of mass destruction’, in Countering Terrorism and WMD: Creating a Global Counter-Terrorism Network, London: Routledge.
Reuters (2014), Iran provided weapons to Iraqi Kurds; Baghdad bomb kills 1.