راهبردهای سیاستی ایران و ترکیه برای افزایش نقش‌آفرینی در بحران سوریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار اندیشه سیاسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار علوم سیاسی، دانشکده علوم و فنون فارابی، تهران، ایران

4 استادیار مدیریت آموزش عالی، دانشکده علوم و فنون فارابی، تهران، ایران

چکیده

سوریه یکی از کشورهای مهم و اثرگذار در معادلات منطقه‌ای غرب آسیا و حتی بین‌المللی بوده که دارای جایگاه ویژه‌ای به لحاظ سیاسی، اجتماعی و مذهبی در منطقه شامات است. این کشور اهمیت زیادی در شکل‌گیری سیاست‌ها و راهبردهای سایر کشورهای منطقه‌ای به‌ویژه بین دولتمردان ایران و ترکیه دارد. این اهمیت و شکل‌گیری تقابل‌های سیاستی در زمان سوریه درگیر در بحران تروریستی (2019-2012)، بسیار بیشتر، کلان‌تر و با وضوح قابل‌مشاهده است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که راهبردهای سیاستی ایران و ترکیه برای افزایش نقش‌آفرینی در بحران سوریه کدامند؟ روش تحقیق، تحلیل گفتمان و ابزار پژوهش شامل متون گفتاری و نوشتاری است. جامعه آماری پژوهش به دو بخش اسنادی (نوشتاری) و میدانی (گفتاری) تقسیم شده است. در بخش اسنادی محققان از به‌روزترین و معتبرترین منابع و متون موجود و در بخش میدانی نیز مصاحبه با 11 نفر از صاحب‌نظران انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد عمده‌ترین راهبردهای سیاستی ترکیه در سوریه «حمایت از اخوان‌المسلمین و اهل سنت»، «کنترل و بهره‌گیری از بحران‌های منطقه‌ای» و «حمایت از گروه‌های تروریستی و مخالفین سوریه از طرق مختلف» بوده و در مقابل عمده‌ترین راهبردهای سیاستی ایران در سوریه «هم‌آوردی همه توان و قدرت نیروهای مقاومت در منطقه برای حمایت از دولت مرکزی سوریه»، «تلاش برای حفظ و ارتقای موقعیت شیعیان در منطقه»، «تقویت روابط راهبردی بین ایران و سوریه»، «گسترش دیپلماسی و رایزنی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای ایجاد حمایت لازم از بقای دولت مرکزی سوریه»، «حضور فعال در جبهه مبارزه داخلی سوریه برای حمایت از دولت مرکزی سوریه (از طریق مقابله با دشمنان مختلف ازجمله جریان‌های تکفیری، سلفی و تروریستی و هم‌چنین اقدامات دولت‌های عربستان، کشورهای عربی، رژیم صهیونیستی و ...)» است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Iran-Turkey Policy Strategies to Increase Their Roles in the Syrian crisis

نویسندگان [English]

  • Asghar shakeri 1
  • Abdol Hossein Allah Karam 2
  • Mostafa Saveh Doroudi 3
  • Ebrahim Khalili 4
1 PH.D Candidate in Political Thought, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Political Thought, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Political Sciences, Farabi College of Science and Technology, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Management, Farabi College of Science and Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Syria is one of the most important and influential countries in the analysis of regional equations. This country is very important in shaping the policies and strategies of other regional countries, especially between the governments of Iran and Turkey. This importance and the formation of political confrontations during the time of Syria involved in the terrorist (2019-2012) is much greater, larger and more clearly visible. This study seeks to answer the question of what are the policy strategies of Iran and Turkey to increase role-playing in the Syrian crisis? Research methods, discourse analysis and research tools include spoken and written texts. The statistical population of the research is divided into two parts: documentary (written) and field (spoken). In the documentary section of researchers from the most up-to-date and reliable sources and texts available, and in the field section, interviews with 11 experts have been conducted. The findings indicated that Turkey's main policy strategies in Syria are "support for the Muslim Brotherhood and Sunnis", "control and exploitation of regional crises" and "support for terrorist groups and the Syrian opposition". "In various ways" and in contrast to the main policy strategies of Iran in Syria, "bringing together all the strength and power of the resistance forces in the region to support the central government of Syria," "trying to maintain and improve the position of Shiites in the region," "Strengthening strategic relations between Iran and Syria", "Expanding regional and international diplomacy and consultations to provide the necessary support for the survival of the Syrian central government", "Active presence on the Syrian internal struggle front in support of the Syrian central government (from It is a way of confronting various enemies, including Takfiri, Salafi and terrorist movements, as well as the actions of the governments of Saudi Arabia, and Arab countries, the Zionist regime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Turkey
  • Iran
  • Syria Crisis
  • Political Thought
  • Policy Strategy

Smiley face

  1. احدی، محمد (1392)، بحران سوریه، تغییر موازنه و روند آن، فصلنامه نگاه 2، تهران: انتشارات مرکز پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی، شماره 25.
  2. احمدی، عباس (1390)، ایران، انقلاب اسلامی و ژئوپلیتک شیعه، تهران: مؤسسه مطالعات‌اندیشه سازان نور.
  3. احمدیان، امیر (1391)، نقش تأثیرگذار ترکیه در تحولات خاورمیانه، تهران: همشهری دیپلماتیک.
  4. آدمی، علی و کشاورز، (1394)، جایگاه مجموعه امنیتی محور مقاومت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 2، 4 :19- 1.
  5. امرائی، حمزه (1383)، انقلاب اسلامی و جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران.
  6. برزگر، کیهان (1390)، بررسی روابط ایران و ترکیه در پرتو تحولات جهان عرب، تهران: پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
  7. بهرامی، محمد (1390)، «نقش ترکیه در تحولات خاورمیانه و سوریه»، فصل‌نامه رهنامه سیاست‌گذاری، تهران: انتشارات مجمع تشخیص.
  8. بیابان‌گرد، اسماعیل (1392)، «روش‌های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی» نشر دوران، چاپ هشتم (دوجلدی)، تهران
  9. بیات، ناصر، (1390)، «نقش ترکیه در تحولات خاورمیانه و سوریه»، دانشگاه تهران، فصل‌نامه رهنامه سیاست‌گذاری، انتشارات مجمع تشخیص مصلحت، سال دوم، شماره دوم.
  10. پوردستان، احمدرضا، 27/10/1394، «تقابل ایران و ترکیه در سوریه»، سایت سیاسی- امنیتی و دفاعی مهرنیوز. http://www.mehrnews.com
  11. پیشگاهی فرد، زهرا و رحمانی، محمدعلی (1390)، «قلمرو خواهی ایران و آمریکا در خاورمیانه» چاپ دوم، تهران سازمان جغرافیایی نیروی های مسلح.
  12. تلاشان، حسن، (1389)، «دورنمای ژئوپلیتک شیعه در عراق» فصل‌نامه شیعه شناسی، شماره 31.
  13. حافظ نیا، محمدرضا (1385)، «جغرافیایی سیاسی ایران»، مشهد: انتشارات سمت چاپ اول.
  14. حسینی تقی‌آباد، مهدی، (7/11/1394)، «تحلیلی بر اوضاع منطقه»، تهران، انتشارات روزنامه همشهری دیپلماتیک.
  15. حسینی مقدم، محمد، (1381)، «راهبرد اسرائیل در جنگ ایران و عراق»، فصل‌نامه نگین ایران، شماره 3.
  16. حشمت زاده، محمدباقر، (1387)، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای اسلامی» تهران پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  17. دال، رابرت (1364)، «تجزیه‌وتحلیل جدید سیاست»، ترجمه حسین ظفریان، تهران، نشر مترجم، ص 8- 7.
  18. دولت‌آبادی، فیروز (1392)، «تحلیلی بر اوضاع سوریه»، تهران، انتشارات روزنامه همشهری.
  19. رجایی، فرهنگ (1386)، «فلسفه سیاسی» تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  20. سعیدی، ابراهیم، (1385)، «کتاب سبز سوریه»، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه ج.ا.ایران
  21. شریفیان، جمشید و دیگران، (1391)، «تعامل و تقابل ایران و ترکیه در بحران سوریه»، فصل‌نامه امنیت پژوهی، تهران، شماره 38
  22. ظفریان، حسین (1385)، «تجزیه‌وتحلیل جدید سیاست» تهران، نشر مترجم
  23. عالم، ریحانه، (1391)، «جایگاه خاورمیانه در سیاست خارجی ترکیه»، ماهنامه اطلاعات راهبردی، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی- معاونت پژوهش، سال دهم، شماره 110.
  24. عمادی، سید رضی، (1394)، «علل و پیامدهای سیاست منطقه‌ای تنش‌آمیز ترکیه»، مجله صف، تهران، انتشارات معاونت فرهنگی و روابط عمومی ارتش ج.ا.ا، شماره416.
  25. عمید زنجانی، عباسعلی (1384)، «اندیشه سیاسی در جهان اسلام معاصر»، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ص 18- 16.
  26. فلاح، رحمت‌الله (1390)، «چالش‌های سیاست خارجی ترکیه: دوری از مدار صفر» همشهری دیپلماتیک، شماره 50 آبان.
  27. فلاح، رحمت‌الله، (1390)، «سیاست خارجی ترکیه و تحولات انقلابی جهان عرب»، فصل‌نامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال دوازدهم، شماره 46.
  28. قهرمان‌پور،رحمان، (1389)، «تعاملات ایران و ترکیه در قرن بیست و یکم» تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی
  29. کرسول، آندره (1363)، «فلاسفه بزرگ»، ترجمه کاظم عمادی، چاپ چهارم، (تهران: صفی‌علی‌شاه) ج 1، ص 509
  30. متقی، ابراهیم، (1392)، «تأثیر تحولات سوریه بر موازنه قدرت و جایگاه منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، تهران، فصل‌نامه نگاه 2 شماره 21.
  31. محمدی، مهدی، (12/11/1393)، «تحولات سوریه و معادله امنیت ملی ایران»، تهران، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، معاونت آموزشی و پژوهشی استادان معارف.
  32. مسعودنیا، حسن، علی فروغی و مرضیه چلمقانی (1391)، «ترکیه و بحران سوریه از میانجیگری تا حمایت از مخالفان دولت»، فصل‌نامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، اصل اول، شماره چهارم.
  33. معاونت اطلاعات نزاجا، (1395-1390)، بولتن‌ها، مقالات، تحلیل و گزارش‌ها اطلاعاتی در خصوص اوضاع سوریه، تهران، ستاد نزاجا.
  34. نعمت زاده، کامران، (1391)، «ترکیه و پیامدهای رویکرد تهاجمی به سوریه»، پایگاه اینترنتی منصف.
  35. وفایی، محمد، (1388)، «عمق راهبردی ج.ا.ایران»، فصل‌نامه نگاه 2، تهران، انتشارات مرکز پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی، شماره 3
  36. ولدبیگی، آرام، (17/9/1394)، «دکترین دو ستونی، سیر سیاست خارجی ترکیه در بحران سوریه»، تهران، خبرگزاری فارس.
  37. Eric P. Jack,A. (2006). From methodological triangulation in management research, Managrment research News,Department of Quantitative Analysis and Opertions Management. College of Business Administration, University of Cincinnati. Cincinnati, Othio USA, Volume 29 Number 6.
  38. Mogashoa, Tebogo(2014) Understanding Critical Discourse Analysis in Qualitative Research, International Journal of Humanities Social Sciences and Education (IJHSSE), Volume 1, Issue 7, July.