استفاده از ظرفیت سیاسی اعلان جهاد مسلحانه در سیره مبارزاتی امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری، انقلاب اسلامی، عضو شورای عالی دانشنامه انقلاب اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی قم، قم، ایران

چکیده

امام خمینی در عرصه مبارزه با رژیم پهلوی، همواره با مسئله مبارزه مسلحانه به‌عنوان یک چالش سرنوشت‌ساز مواجه بود. اتکای حداکثری رژیم پهلوی به عنصر سرکوب مسلحانه مخالفان سیاسی و راه‌اندازی کشتارهای خونین در کوران نهضت، با عکس‌العمل طیفی از مبارزان سیاسی در کاربست الگوی مبارزه مسلحانه مواجه بود که گاه با پشتوانه تئوری‌های چپ‌گرایانه و گاه با پشتوانه مبانی مذهبی به این عرصه وارد شده بودند. در این شرایط، رهبری نهضت همواره در معرض پرسشگری پیرامون ماهیت مبارزه مسلحانه قرار داشت. بازنمایی سیره امام پیرامون مبارزات مسلحانه در گرو پاسخ به برخی پرسش‌های بنیادین است، از آن جمله این‌که آیا امام با حرکت‌های مسلحانه موافق بود؟ اگر مخالف بود، چرا در ادبیات سیاسی رسمی خود احتمال «اعلان جهاد» را منتفی ندانسته و بلکه بارها خود بر آن تأکید ورزیده بود؟ در نوشتار حاضر ضمن توصیف مواضع و سیره سیاسی امام خمینی در دوران مبارزه، رویکرد ایشان پیرامون «اعلان جهاد مسلحانه» به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های فقهی برای پیشبرد مبارزات سیاسی، مورد بازکاوی قرار می‌گیرد و با رویکرد تحلیلی-توصیفی، اثبات خواهد شد که امام در عین پرهیز از تأیید مبارزات مسلحانه و خودداری از رویکردها و انگاره‌های عمل‌گرایانه، همواره «اعلان جهاد» را به‌عنوان یک حربه سیاسی جهت برهم زدن محاسبات دشمن، مورد توجه قرار داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using the Political Capacity of "Declaring Armed Jihad" in Imam Khomeini's Campaign

نویسنده [English]

  • Sohrab Moghaddami Shahidani
Ph.D. in the Islamic Revolution, A Member of the Supreme Council of Islamic Revolution, Tehran, Iran
چکیده [English]

Imam Khomeini, in the arena of the Pahlavi regime, has always faced an issue of armed struggle as a fateful challenge. The maximum reliance on the Pahlavi regime to the element of the armed suppression of political opponents and the launch of bloody killings in Kouran Movement, with a spectrum of political fighters in the application of an armed struggle, which occasionally entered the field of religious basis and sometimes with the backing of religious foundations. In these conditions, the leadership of the movement has always been exposed to the question of the nature of the armed struggle.




Representation of the Imam Sira around the armed struggles depends on some fundamental questions, including whether Imam agreed with armed movements? If he was opposed, why did he not rule out the likelihood of 'declaration of jihad' in their formal political literature, but also against it? In the present article, while describing the positions and political signs of Imam Khomeini during the struggle, his approach surrounding the 'declaration of armed jihad' as one of the jurisprudential capacities to advance political struggles, is reviewed and with descriptive analytical approach, it will be proven that Imam in the same time Avoiding the approval of armed struggles and refraining from pragmatic approaches and ideas has always addressed the 'declaration of jihad' as a political task to disturb enemy expectations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • Islamic Revolution
  • Political Thought
  • Armed Struggle
  • Distortion of Imam

Smiley face

  1. ‏‫ ‏‫ احمدی، حسین. (1391). تاکتیک‌های مبارزاتی امام خمینی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  2. پارسونز، آنتونی. (1390). غرور و سقوط (ایران 1352-1357) (ترجمه‌ سید محمدصادق حسینی عسکرانی). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  3. خمینی، روح‌الله (1393). صحیفه امام خمینی. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  4. راعی گلوجه، سجاد. (1378). مبارزات امام خمینی از هجرت به فرانسه تا بازگشت به ایران به روایت اسناد. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  5. ‏‫روحانی، سید حمید. (1389). نهضت امام خمینی. تهران: بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی.
  6. سالاروند، امیر. (1391) . گفتمان مبارزه در اندیشه سیاسی امام خمینی. قم: نشر معارف.
  7. سولیوان، ویلیام. (1361). مأموریت در ایران (ترجمه‌ محمود مشرقی). تهران: انتشارات هفته.
  8. منتظری، حسینعلی. (1379). بخشی از خاطرات فقیه و مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی منتظری.
  9. هاشمی رفسنجانی، اکبر. (1376). دوران مبارزه؛ خاطرات، تصویرها، اسناد، گاه‌شمار. به کوشش محسن هاشمی، تهران: معارف انقلاب.
  10. ‏‫‏‫هایزر، رابرت. (1365). مأموریت در تهران (خاطرات) (ترجمه علی‌اکبر عبدالرشیدی). تهران: مؤسسه اطلاعات.‏‫