حکمرانی محیط‌زیست و کارآمدی دولت در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اجتماعی ـ گرایش جمعیت شناسی ـ دانشگاه تهران.تهران. ایران.

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی- گرایش جامعه شناسی سیاسی دانشگاه تهران-تهران-ایران

3 علوم سیاسی/دکتری علوم سیاسی/دانشگاه تهران/تهران/ایران

چکیده

محیط‌زیست، یک سیستم پیچیده است و تحت تأثیر متغیرهای زیادی است و این متغیرها غیرقابل‌پیش‌بینی هستند. پیچیدگی‌ها و متغیرهای غیرقابل‌پیش‌بینی مسائل محیط زیستی در مرحلۀ عمل مشخص می‌شوند. پیچیدگی مسائل زیست‌محیطی وقتی‌که با منافع، امنیت، قدرت و سیاست پیوند می‌خورند، بیشتر می‌شود. بدین ترتیب، راه‌حل فنی در سیاست‌گذاری نمی‌تواند ریسک حاصل از محیط‌زیست را برای جامعه کاهش دهد، بلکه همان‌طور که نظریه الریش بک به ما نشان می‌دهد ابعاد اجتماعی محیط‌زیست بسیار دارای اهمیت است و به‌نوعی محیط‌زیست امری اجتماعی و سیاسی است. بدین‌ترتیب، یافته‌های تحقیق در پاسخ به این سؤال که میزان ریسک در محیط‌زیست ایران چگونه است و چه تأثیری بر کارآمدی دولت دارد؟ به‌خوبی نشان می‌دهد که محیط‌زیست ایران، پیچیده، چندبعدی و با ریسک بالا است. از این رهگذر محیط‌زیست، با سیاست به‌طور اعم و با کارآمدی دولت به‌طور اخص پیوند نزدیکی دارد و فقدان حکمرانی فعال در این حوزه می‌تواند کارآمدی دولت را تحت‌تأثیر قرار دهد. این تحقیق با روش تحلیلی- توصیفی و داده‌های ثانویه؛ بانک جهانی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سیستم اطلاعات US، گزارش آماری BP و ترازنامه انرژی، با استفاده از نظریه «جامعه در آغوش خطر» الریش بک به بررسی وضعیت محیط‌زیست ایران پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Environmental Governance and Government Efficiency in Iran

نویسندگان [English]

  • Habibollah Sadeghi 1
  • ali Mohamadi Masiri 2
  • saeed mohammadi 3
1 PhD Student in Social Sciences, Demography, University of Tehran. Iran.
2 University of Tehran
3 political science p,hd.university of tehran
چکیده [English]

This article uses analytical-descriptive method and secondary data from; The World Bank, the Ministry of Energy, the Department of Jihad for Agriculture, the US Information System, the BP Statistical Report, and the Energy Balance has examined the state of Iran's environment using Ulrich Beck's "Society in Danger" theory. The subject of the environment is a complex system influenced by many variables that are unpredictable at different times and places. The unpredictability and complexity of environmental issues become even more important when linked to interests, security, power and politics. Thus, the technical solution in policy-making cannot reduce the risk posed by the environment to society, as Ulrich Beck's theory shows that the environment is a social and political issue whose social dimensions are of great importance. Thus, the research findings in response to the question of what is the level of risk in Iran's environment and what effect does it have on government efficiency? It shows well that Iran's environment is complex, multidimensional and high risk. In this way, the environment is closely related to politics in general and to the efficiency of the government in particular, and the lack of active governance in this area can affect the efficiency of the government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vulnerable society
  • environment
  • government
  • efficiency
  • Iran

Smiley face

  1. اژدری، اﻓﺴﻮن (1382)، «ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و محیط‌زیست»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ ﻋﻠﻤﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ محیط‌زیست، شماره 39، ص 47-27.
  2.  اوریم مادن، طوبا، (1390)، «وضعیت و نحوه مدیریت منابع آب در ایران»، ماهنامه تحلیل خاورمیانه.
  3.  بانک جهانی (2012)، شاخص های توسعه جهان (WDI).
  4.  بری، جان (1380)، محیط زیست و نظریه ی اجتماعی، ترجمه ی حسن پویان و نیره توکلی، انتشارات محیط زیست.
  5. جلائی پور، حمیدرضا (1397)، «ایران، جامعه در آغوش خطر»، در دست انتشار.
  6. ﺟﻨﻴﺪی، ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد (1352)، ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﻌﺪﻧﻲ و آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﺤﻴﻂ، ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزی ﺻﻨﺎﻳﻊ، اﻳـﺮان، ﺗﻬﺮان.
  7. دبیر سیاقی، سید منوچهری، (1383)، بحران محیط زیست، نشر حدیث امروز. چاپ اول، قم.
  8.  ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ، ﺑﻬﺮام (1371)، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ روش‌ﻫﺎی ﺷﻬﺮﺳـﺎزی، اﻧﺘﺸـﺎرات ﻣﺮﻛـﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت و ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺷﻬﺮﺳﺎزی و ﻣﻌﻤﺎری اﻳﺮان.
  9. صادقی، حبیب‌الله، (1396)، «بررسی آلودگی هوا و پیامد های آن با تاکید بر اختلال در سلامتی و مرگ ومیر» پایان نامه کارشناسی ارشد، گرایش جمعیت شناسی دانشگاه تهران.
  10. صادقی، حبیب الله؛ محمدی مصیری، علی (۱۳۹۷)، «عوامل موثر بر مدیریت مصرف بهینه آب در نواحی نیمه خشک و کم آب کشور (مطالعه موردی شهر رامهرمز واقع در استان خوزستان)»، اولین همایش بین المللی مدیریت، تقاضا و بهره وری مصرف آب، همدان،
  11. عباسی شوازی و همکاران (1396)، «تحولات و وضعیت جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، بخش جمعیت، منابع و محیط زیست»، موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، اردیبهشت.
  12. قاسمی، محمدعلی (1388)«جامعه ی ریسک و اهمیت آن برای جامعه ی مخاطره آمیز»، فصلنامه ی مطالعات راهبردی، سال دوازده.
  13. قیومی، عباسعلی؛ محمدخانی، کامران؛ محمدسمنانی، مجید (1391)، «بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران (مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری تهران)»، مدیریت فرهنگی: تابستان 1391, دوره 6, شماره 16; از صفحه 35 تا صفحه 51.
  14. ﮔﺮاوﻧــﺪی، ﺷــﻬﭙﺮ؛ ﭘــﺎپ زن، ﻋﺒﺪاﻟﺤﻤﻴــﺪ؛ اﻓﺸــﺎرزاده، ﻧﺸــﻤﻴﻞ (1390)، «مدل سازی ﺗﻮﺳــﻌﺔ ﭘﺎﻳدار زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺌﻮری بنیانی، ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: روﺳﺘﺎی ﺷﺮوﻳﻨﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺟـﻮاﻧﺮود»، ﻣﺠﻠﺔ ﻣﺴﻜﻦ و ﻣﺤﻴﻂ روستا، ﺷﻤﺎرة 136، صص.78-67.
  15. ﻣﻴﺮ ﻋﻈﻴﻢ، ﻗﻮام (1375)، ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻴﻔﺮی از ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺗﻬﺮان.
  16. نصرنیا، فاطمه و اسماعیلی، عبدالکریم (۱۳۸۸)، «بررسی جنگل‌زدایی در ایران و کشورهای همسایه؛ مدل کوزنتس»، مجله اقتصاد کشاورزی، شماره ۱.
  17. نورانی، محمد (1396)، بحران آب و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا، اندیشکده راهبردی تبیین.
  18. وزارت جهاد کشاورزی (1395)، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، بخش تحقیقات گیاهشناسی.
  19. وزارت نیرو، ترازنامه انرژی 1391،1390،1380،1377.
  20. وزارت نیرو (1396)، «ایستگاه سیلوپتیک سازمان هوا شناسی و ایستگاه های باران سنجی سینا»، مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران.
  21. وزارت نیرو (1394)، بحران آب، توهم یا واقعیت، ویژه بحران آب در ایران، ضمیمه اقتصادی روزنامه شرق، ص 35.
  22. وﻻﻳﻲ، ﻋﻴﺴﻲ (1384)، «اﻟﮕﻮﻫﺎی رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ (ﻣﺤﻴﻂ، زﻳﺴـﺖ) از دﻳـﺪﮔﺎه ﻗـﺮآن و ﺳـﻨﺖ»، ﭘﺎﻳـﺎن ﻧﺎﻣـﺔ دﻛﺘﺮی رﺷﺘﺔ ﻋﻠﻮم ﻗﺮآن و اﺣﺎدﻳﺚ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت.
  23. Don Hinrichsen (2000). Freshwater: lifeblood of the planet. Population & Plant.
  24. Heinz, W.R. (2002). "Self-Socialization and Post-Traditional society", in Settersten, R.A. & Owens, T.J. (Eds). New frontiers in socialization, vol. 7, Oxford: JAI.
  25. Turner, B.S. (2006). The cambridge dictionary of sociology, Cambridge University Press.
  26. U.S. Energy Information Administration, 2010.
  27. Data from BP Statistical Report, 2017.
  28. Global Metrics for The Environment, The Environmental Performance Index ranks countries’ performance on high priority (2006-2016) environmental issues. - Yale Center for Environmental Law & Policy, Yale University.
  29. Source: University of Yale; 2014, 2016, 2018.