نقش مؤلفه‌های راهبردی گام دوم انقلاب در رسیدن به تمدن نوین اسلامی: چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه پیام نور قوچان

3 علوم سیاسی-مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی-دانشگاه شاهد تهران، تهران، ایران

چکیده

برای تحقق تمدن نوین اسلامی، باید به‌طور جامع و مانع ظرفیت‌های لازم ایجاد گردند و اقداماتی در جهت رفع چالش‌ها صورت گیرد. در این مسیر، مؤلفه‌های راهبردی بیانیه گام دوم انقلاب می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مؤلفه‌های راهبردی در بیانیه گام دوم انقلاب به دنبال ارائه الگویی هدفمند و قابل‌اجرا جهت حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی صورت گرفت. این بررسی با تأمل در مؤلفه‌های راهبردی حاصل از گام دوم انقلاب و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. در پاسخ به این سؤال که نقش مؤلفه‌های راهبردی گام دوم انقلاب در رسیدن به تمدن نوین اسلامی: چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو چیست؟ و رسالت دولت‌ها در نقش‌آفرینی مؤلفه‌های راهبردی چیست، این فرضیه مطرح گردید که مؤلفه‌های راهبردی حاصل شده از بیانیه گام دوم انقلاب ازجمله استقلال سیاسی و توجه به مردم؛ معنویت و اخلاق؛ استقلال اقتصادی و خصوصی‌سازی؛ علم و آموزش؛ عدالت و مبارزه با فساد؛ سبک زندگی اسلامی، مناسب‌ترین مسیر جهت طی کردن راه تمدن نوین اسلامی است، و دولت‌ها در عین تفاوت در برنامه و سیاست‌ها، بر این اصول تأکید کرده‌اند. موضوع قابل‌توجه در این پژوهش، اشاره به فرصت‌ها و چالش‌های موجود جمهوری اسلامی ایران در این راه است، که توجه به فرصت‌ها می‌تواند تمدن‌سازی را تسریع بخشد و درعین‌حال عدم توجه به چالش‌ها و محدودیت‌های موجود می‌تواند مسیر توسعه و پیشرفت و درنهایت رسیدن به تمدن نوین اسلامی را سخت و حتی ناممکن سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Strategic Components of the Second Step of the Revolution in Achieving a New Islamic Civilization: Challenges and Opportunities Ahead

نویسندگان [English]

  • mohammadreza salehi vasigh 1
  • ali akbarpour alme joghi 2
  • Mohammad bagher mokarami pour 3
1 university of tehran
2 Payame Noor University of Quchan
3 Political Science-Political Studies of the Islamic Revolution-Shahed University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

In order to realize the new Islamic civilization, the necessary capacities must be comprehensively created and measures must be taken to meet the challenges. In this way, the strategic components of the statement of the second step of the revolution can be effective. This study has been done by reflecting on the strategic components of the second step of the revolution and using library resources and descriptive-analytical method. In response to the question that the role of strategic components of the second step of the revolution in achieving a new Islamic civilization: What are the challenges and opportunities ahead? And what is the mission of governments in mapping strategic components? It was hypothesized that the strategic components derived from the declaration of the second step of the revolution, including political independence and attention to the people; Spirituality and ethics; Economic independence and privatization; Science and education; Justice and the fight against corruption; The Islamic way of life is the most appropriate path to follow the path of modern Islamic civilization, and governments, while differing in their plans and policies, must emphasize these principles. Paying attention to opportunities can accelerate the building of civilization, and at the same time, not paying attention to the existing challenges and limitations can make the path of development and progress and finally reaching a new Islamic civilization difficult and even impossible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : The Second Step of the Revolution
  • New Islamic civilization
  • Challenges
  • Opportunities

Smiley face

مراجع

  1. آیات قرآن کریم
  2. ابراهیمی کیاپی، هادی؛ بوذری نژاد، یحیی (1400). «نقش آیت‌الله خامنه‌ای در احیای تمدن اسلامی با تکیه‌بر گام دوم انقلاب»، مجله بصیرت و تربیت اسلامی، 17 (56): 91-112. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=570544
  3. استودارد، لوتروپ (1390). دنیای جدید اسلام، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
  4. اکبرپور آلمه جوقی، علی؛ صالحی وثیق، محمدرضا (1400). «تدوین انقلاب اسلامی به‌عنوان الگویی مستقل برای سایر کشورها برپایه بیانیه گام دوم انقلاب»، کنگره بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی از منظر قرآن و حدیث، قابل‌دسترس در http://hamayesh.miu.ac.ir/hadith/fa.
  5. امام خمینی، روح‌الله (1378). صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  6. امام خمینی، سید روح‌الله (1377). ولایت‌فقیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  7. بشر، حسن؛ غیائی فتح‌آبادی، هادی (1399). «چالش‌های تمدنی پیش روی انقلاب اسلامی ایران»، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، 3 (1): 1-28. http://nic.shahed.ac.ir/article_3121.html
  8. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای به مناسبت هفته دولت درباره الگوی مستقل اسلام برای نظام‌سازی و جامعه‌سازی، 2/06/1399.
  9. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای به مناسبت هفته دولت درباره الگوی مستقل اسلام برای نظام‌سازی و جامعه‌سازی، 2/06/1399.
  10. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه‌های نماز جمعه، 20 /11 /1374.
  11. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای شورای عالی «مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت»، 06/02/1395.
  12. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم فارغ‌التحصیلی جمعی از پرسنل نیروی انتظامی، 18/07/1379.
  13. تاج‌بخش، احمد (1381). تاریخ تمدن و فرهنگ ایران از اسلام تا صفویه، جلد اول، شیراز: نوید شیراز.
  14. جعفری، علی‌اصغر؛ دبیری، علی‌اکبر (1399). «شناسایی عوامل زمینه‌ساز و چالش‌های تحقق تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 10 (37): 81-102. https://rjir.basu.ac.ir/article_3864.html
  15. حیدری خراسانی، محمدجواد؛ جوان، جواد (1400). «نگرشی بر تمدن نوین اسلامی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای و حضرت آیت‌الله جوادی آملی»، دولت پژوهی جمهوری اسلامی ایران، 7 (3): 121-144. https://irsj.ihu.ac.ir/article_206934.html
  16. خزاعی، علی؛ خسروی، محمدرضا؛ رجبی دوانی، محمدحسین (1396). «مؤلفه‌های نیل به تمدن نوین اسلامی در آثار و اندیشه امامین انقلاب اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 7 (29): 29-52. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=345720
  17. خلیلی، ابراهیم (1400). «عوامل درون‌زای کاهنده شتاب تکامل انقلاب اسلامی در گام اول»، دولت پژوهی جمهوری اسلامی ایران، 7 (4): 7-35. https://irsj.ihu.ac.ir/article_207170.html
  18. دارا، جلیل؛ کریمی، فردین (1399). «تحقق تمدن نوین اسلامی و نقش‌آفرینی شهید سلیمانی به‌عنوان کارگزار تمدن ساز»، سلسله همایش‌های بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی»، 63 (2): 1-20. https://ic2.ihu.ac.ir/article_206079.html
  19. زرین‌کوب، عبدالحسین (1376). کارنامه اسلام، تهران: انتشارات امیر.
  20. سرخیل، بهنام (1399). «چینش نخبگانی، جوانان و چالش‌های پیش روی تمدن نوین اسلامی»، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، 3 (2): 161-186. http://nic.shahed.ac.ir/article_3148.html
  21. صمدی میارکلائی، حمزه (1395). «الگوی صدور انقلاب اسلامی در جهت دست‌یابی به تمدن نوین اسلامی»، مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۳ (۴۷): 7-30. https://enghelab.maaref.ac.ir/article-1-452-fa.html
  22. طاهری، سیدمهدی (1387). «انقلاب بیدارساز: نقش انقلاب اسلامی ایران در بیداری جهان اسلام»، مجله پگاه حوزه، 5 (248): 1-22. http://ensani.ir/fa/article/64219
  23. فرزانه، محمدباقر؛ خیاط، علی؛ صفرپور، هادی (1397). «تبیین عوامل ایجاد تمدن نوین اسلامی»، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 24 (3): 176-206. https://iss.razavi.ac.ir/article_50.html
  24. لواسانی، سیدسعید (1383). مفهوم دولت دینی، تهران: دفتر پژوهش و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی.
  25. لوکاس، هنری استیون (1387). تاریخ تمدن، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: انتشارات سخن.
  26. ملائی، رسول (1397). «دولت اسلامی و سنجش میزان تأثیر آن در ایجاد تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری»، فرهنگ پژوهش، 15 (5): 35-68. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=502737
  27. موسوی، سیدمحمد (1400). «پیشران‌های انقلاب اسلامی در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر بیانیه گام دوم»، دولت پژوهشی جمهوری اسلامی ایران، 7 (1): 7-24. https://irsj.ihu.ac.ir/article_206546.html
  28. نجفی، موسی (1390). «فلسفه تکامل بیداری اسلامی و جوهر افول یابنده تمدن غربی»، جستارهای سیاسی معاصر، 2 (2): 73-90. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=188618
  29. نرمانی، حسن؛ زارعی، غفار؛ روان بد، امین (1400). «پیشران‌های تربیتی و فرهنگی جهت شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی»، آینده‌پژوهی ایران، 6 (1): 57-76. https://jfs.journals.ikiu.ac.ir/article_2510.html
  30. نوری‌طبرسی، میرزاحسین (1369). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد یازدهم، تهران: انتشارات آل بیت (ع).
  31. نهج‌البلاغه
  32. ولایتی، علی‌اکبر (1390). بیداری اسلامی، تهران: انتشارات مرکز اجلاس بین‌المللی بیداری اسلامی.
  33. Abushouk, A (2006). Globalization and Muslim identity challenges and prospects. The Muslim World, 96(3), 487-505.
  34. Ahmad, K (2006). Globalization: Challenges and prospects for Muslims. Policy Perspectives.
  35. Armstrong, K. (2007). Islam: A short history. Modern Library.
  36. Azzouzi, E. M. (2013). Religion and globalisation: Benefits and challenges. Morocco World News. Retrieved from https://www.moroccoworldnews.com/2013/01/75121/religion-and-globalisation-benefits-and-challenges/
  37. Bagheri Lankarani, Kamran & Alavian, Seyed Moyed & Peymani, Payam (2013). Health in the Islamic Republic of Iran, challenges and progresses, Med J Islam Repub Iran, Feb, 27(1): page 42–49. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3592943/
  38. Bahmani, Mohammad Reza (2014), “the new Islamic civilization in the thought of Ayatollah Khameneiˮ, Journal of Criticism and Opinion (Philosophy and Theology), Volume 19, Number 2. (In Persian)
  39. Fukuyama, Francis (1992). The End of History and the Last Man (New York: Free Press).
  40. Hadar, Leon (1993). “What Green Peril?” Foreign Affairs (Spring).
  41. Nadwi, A (1982). Islam and The World. Lucknow, India: Academy of Islamic Research & Publication.
  42. Ullah, Cholem (2019). Islamic culture and globalisation: Challenges and responses, IUC Studies, 16 (7): 57-76. https://doi.org/10.3329/iiucs.v16i0.50137.
  43.  
دولت پژوهی ایران معاصر
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 15
فصلنامه تابستان
شهریور 1401
صفحه 59-83

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 18 تیر 1401
  • تاریخ انتشار: 01 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار