تدوین مدل مضامین نقش نخست وزیری در پشتیبانی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 . استادیار گروه علوم اجتماعی و ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شرق، تهران،ایران

2 پژوهشگر گروه اجتماعی و فرهنگی، موسسه تحقیقات اجتماعی کندوکاو، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علوم پایه،دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، تهران،ایران

چکیده

این مقاله به تدوین مدل مضمونی پشتیبانی نخست وزیری و هیأت وزیران از جنگ تحمیلی و مدیریت بحران در مقطع تاریخی 1359 هجری شمسی تا سال 1367می پردازد. رویکرد تحقیق کیفی و راهبرد آن اسنادی است. داده ها با تمام شماری محتوای حدود 500 سند از دوران جنگ تحمیلی و همچنین متون مرتبط با آن بدست آمد. برای تحلیل داده ها از الگوی تحلیل مضمون اترید-استرلینگ استفاده شد. یافته ها نشان می دهد؛ کنشهای نخست وزیری و هیات دولت در دو دسته عمومی برای حفظ انسجام، مشارکت و بسیج همگانی جامعه، و تخصصی در پشتیبانی مستقیم از جبهه های جنگ قابل تقسیم است. در نقش مستقیم 5 مضمون فراگیرشامل؛ پشتیبانی مالی و اقتصادی از جنگ و تخصیص بودجه دفاعی، اعزام نیروی انسانی، ایجاد سازمان و تشکیلات برای پاسخ به نیازهای شرایط جنگی، تامین ماشین آلات سبک و سنگین و تجهیزات و لوازم جنگ، و تامین اماکن و فضاهای مسکونی، نظامی و آموزشی متناسب با جنگ با، 28 مضمون سازمان دهنده و 54 مضمون پایه بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Elaboration of the theme model of the prime minister's role in supporting Iraq's imposed war against Iran

نویسندگان [English]

  • Nowruz Hashemzehi 1
  • rasoul yahai 2
  • Somayeh hashemzehi 3
1 Assistant Professor, Department of Social Sciences and Communication, Islamic Azad University, Tehran East Branch, Tehran, Iran
2 Researcher of Social and Cultural Department, Kendokav Social Research Institute, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Basic Sciences, Faculty of Basic Sciences, Islamic Azad University, East Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

This article deals with the development of a thematic model of the support of the Prime Minister and the Council of Ministers for the imposed war and crisis management in the historical period from 1359 AH to 1367. The approach of qualitative research and its strategy is documentary. The data was obtained with the total number of contents of about 500 documents from the period of imposed war as well as related texts. Etrid-Sterling theme analysis model was used for data analysis. Findings show; The actions of the prime minister and the government can be divided into two general categories to maintain cohesion, participation and mobilization of the entire society, and specialized in direct support of the war fronts. In the direct role of 5 overarching themes including; Financial and economic support for war and the allocation of defense budgets, sending manpower, creating organizations and organizations to respond to the needs of war conditions, providing light and heavy machinery and war equipment and supplies, and providing residential, military and educational places and spaces in accordance with War with, 28 organizing themes and 54 basic themes were obtained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prime Minister
  • Council of Ministers
  • imposed war. Islamic Revolution
  • Deputy Prime Minister'
  • s War Support

Smiley face

مراجع

  1. ابتکار، معصومه(1379) تسخیر، تهران: انتشارات اطلاعات.
  2. ادیبی سده، مهدی(1381) جامعه شناسی جنگ و نیروهای نظامی، اصفهان: انتشارات سمت.
  3. اسدی، مجید.آقا محمدی، داوود (1402)مقایسه تطبیقی اندیشه نظامی در دو مکتب سوسیالیسم و فاشیسم (از منظر اندیشمندان دومکتب) فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال بیست و یکم، شماره 29 ، از صفحه 117 تا 138.
  4. آژند، یعقوب(1378) دولتهای ایران: از میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی اعضای کابینه‌ها، شرح حال ...، تهران: اداره‌کل‌آرشیو، اسناد و موزه‌ دفتررئیس‌جمهور.
  5. اسناد منتشر نشده مرکز اسناد ریاست جمهوری(1398) اداره کل پژوهش و اسناد ریاست جمهوری، محل نگهداری: مرکز اسناد واقع در خیابان لبافی نژاد تهران.
  6. انجمنی، علی اصغر(۲/06/1401 ) مصاحبه با علی اکبر انجمنی معاون پشتیبانی جنگ وزارت کار در دهه اول انقلاب، تهران: سازمان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
  7. بامداد، مهدی(1362) شرح حال رجال ایران، تهران: نشرگلشن، چاپ سوم.
  8. بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی (1362)گزارش عملکرد بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی، تهران: بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی
  9. جمشیدی، فخری (1380) بیکاری و تبعات ناشی ازآن در میان مهاجران جنگ تحمیلی، مجله کار و جامعه، شماره41.
  10. جهان فر، رضا. مرادیان، محسن. قاسمی، عاصمه(۱۴۰۱) مطالعه جامعه شناختی نقش ورزش و نهادهای ورزشی در ساختار جنگ (نمونه موردی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران)، فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس، دوره 8، شماره 1.
  11. حریری، نجلا (1385) اصول و روش های پژوهش کیفی، تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.
  12. حسنی صدرآبادی، محمدحسین (1384) اثرات کنترل عمومی قیمت ها در اقتصاد ایران در طول جنگ تحمیلی، پژوهشنامه اقتصادی، دوره5، شماره2.
  13. خسروانی، عباس.کوکنار، جلال الدین(1393) کتاب سندافتخار(نقش راه آهن اراک در دفاع مقدس)، تهران: نشر عطش.
  14. خلعت بری، امیر عبدالصمد(1362) سپهسالار تنکابنی، تهران: انتشارات نوین.
  15. خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران (1389) صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی (س) ج 20، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)
  16. داودی، آرش. صدیق، مریم و جمشید خاوری (1395) حماسه جاوید؛ نقش راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس جلد اول و دوم(چاپ اول).
  17. داودی، آرش (1396) حماسه جاوید(نقش راه آهن در هشت سال دفاع مقدس)، برگرفته از پرتال جامع اطلاعات تخصصی صنعت حمل و نقل، ناشر: الهام گودرزی، کدمطلب:108378.
  18. دژپسند، فرهاد. رئوفی، حمیدرضا (1387) اقتصاد ایران در دوران جنگ تحمیلی، تهران،چاپ دوم، مرکز اسناد دفاع مقدس (مطالعات و تحقیقات جنگ).
  19. یاحی، رسول ؛ هاشم زهی، نوروز؛ اصغری، انسیه و جعفرپور، رشید(1402) تحلیل تاریخی نقش وزارت فرهنگ وآموزش عالی درجنگ تحمیلی، فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، شماره 23
  20. راعی گلوجه، سجاد(1382)، زندگی نامه سیاسی شهید رجایی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  21. روح بخش، رحیم.حشمتی، فریده(1390) طرح تاریخ شفاهی وزارت آموزش و پرورش تاریخ شفاهی نقش وزارت آموزش و پرورش در دفاع مقدس، برگرفته از سایت navideshahed.com.
  22. صادقی فسایی، سهیلا. عرفان‌منش، ایمان (1394) مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی؛ مورد مطالعه: تأثیرات مدرن‌شدن بر خانواده ایرانی. فصلنامه علمی- پژوهشی راهبرد فرهنگ. دوره8. شماره29.
  23. کارنامه دولت جمهوری اسلامی ایران از تاریخ 1367-1359. گردآوری و تنظیم دفتر تحقیقات اجتماعی وزارت ارشاد اسلامی.
  24. کارنامه دولت (1360) دفتر تحقیقات اجتماعی وزارت ارشاد اسلامی.
  25. گیدنز، آنتونی(1400) جامعه شناسی ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
  26. محمدپور، احمد (1392 الف) روش تحقیق کیفی ضد روش 1 (منطق و طرح در روش شناسی کیفی)، تهران: جامعه شناسان.
  27. محمدپور، احمد (1392 ب) روش تحقیق کیفی ضد روش 2 (مراحل و رویه های عملی در روش شناسی کیفی)، تهران: جامعه شناسان.
  28. مرکز اسناد انقلاب اسلامی (1397) کد خبر 3661.
  29. مرکز پژوهش های مجلس.(مصوبات هیأت دولت و مجلس شورای اسلامی  سال های 60،61،64،66،67،68). Majlis.ir
  30. مصوبات هیآت وزیران 1360و 1359.
  31. مؤمنی، فرشاد (1375) نگرشی کلی به مدیریت اقتصادی کشور در دوران جنگ تحمیلی، نامه مفید، شماره7.
  32. نخست وزیری، مجموعه 18 جلدی تصویب نامه ها، آیین نامه ها، اساسنامه های مصوب دولت جمهوری اسلامی ایران، از سال 59 الی 67 ، تهران: اداره کل تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور.
  33. هاشم زهی، نوروز؛ یاحی، رسول و اصغری، انسیه (1399) واکاوی تاریخی عملکرد سازمان تربیت بدنی ایران در پشتیبانی از جنگ تحمیلی، مطالعات فرهنگی - اجتماعی المپیک، شماره 3، صص 145-171
  34. هاشم زهی، نوروز؛ یاحی، رسول و اصغری، انسیه (1401) تحلیل جامعه شناختی مناسبات نظام آموزشی و جنگ، فصلنامه پژوهش های جامعه شناختی، شماره 55
  35. هاشم زهی، نوروز؛ یاحی، رسول و هاشم زهی، سمیه (1400)،تبیین تاریخی نقش وزارت اقتصاد در جنگ هشت ساله، فصلنامه رهیافتهای نوین مدیریت جهادی و حکمرانی اسلامی، دوره: 1، شماره، 4.
دولت پژوهی ایران معاصر
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 18
فصلنامه بهار 1402
مرداد 1402
صفحه 129-160

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 19 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 08 مرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار